Op 27 mei vond in de winkel DuurzaamAlmere.nl een mini-symposium plaats over biobased bouwen. De bijeenkomst was mede georganiseerd door de WUR en Syntens. Tijdens de bijeenkomst verkenden 30 deelnemers de kansen en bedreigingen voor biobased bouwen. Hieronder een impressie van een van de workshops die zich concentreerde op de mogelijkheden voor Almere.
Het Kan in Almere!
Volgens de deelnemers zijn er volop kansen in Almere. Almere wil zich profileren als een duurzame stad. Biobased is volgens deelnemers ‘dé groene draad’ daarbij. Het sluit naadloos aan op de ambities zoals geformuleerd in de Almere Principles en het concept ‘growing green cities’ dat op weg naar de expo Floriade-2022 door Almere wordt uitgewerkt. Biobased kan ook mooi worden verbonden met doelen voor werkgelegenheid, gezondheid en de grondstoffenrotonde. De Floriade kan voor de toepassing van biobased bouwmaterialen een interessant uithangbord zijn.
Almere is een zogeheten ‘new town’ en staat daarom open voor experimenten. Een daarvan is particulier opdrachtgeverschap, ofwel zelfbouw. Dit heeft de laatste jaren een grote vlucht genomen, en daarbij zijn tal van innovatie zelfbouwhuizen gerealiseerd. Een aantal daarvan op het vlak van duurzaamheid en biobased bouwen, zoals het strohuis. In Almere wonen veel pioniers die open staan voor vernieuwingen.
Almere is kansrijk omdat er circa 6.000 hectare land ligt te wachten om tot ontwikkeling te worden gebracht voor toekomstige woningbouw. Als gevolg van de recessie wordt nog mondjesmaat gebouwd. Tegelijkertijd zijn er volgens deelnemers in de workshop voldoende ondernemers die aan de slag kunnen en willen met deze ‘wachtlanden’. De gemeente heeft zelf ook een grondpositie.
Almere heeft de komende jaren nog een behoorlijke bouwopgave. De prognoses zijn dat de stad mogelijk verdubbeld, met 60.000 woningen de komende 20 a 30 jaar. Tegelijk wordt Almere omringd door een agrarisch productielandschap. De Flevopolders zijn destijds ontwikkeld vanuit een agrarische insteek, en de polders zijn beroemd vanwege de goede grondkwaliteit.
Gezien de vele positieve randvoorwaarden is Almere zeer interessant. Een aantal deelnemers in de workshop stelde zelfs heel stellig: “Als het hier niet kan, dan kan het nergens in Nederland.”
Tsja, ook in Almere gaat het niet lukken.
Er liggen dus veel kansen, maar de deelnemers aan het mini-symposium zien ook bedreigingen. Zo blijkt het lastig om bij gevestigde partijen in de bouwketen een verandering teweeg te brengen. De bedreigingen zijn talrijk. Ten eerste is de heersende kostencultuur een grote bottle-neck. De kosten en de schaalgrootte voor toepassing zorgen ervoor dat er nog geen rendabele business-case ligt.
Maar ook het gebrek aan daadkracht wordt genoemd. Er wordt teveel over de mogelijkheden gepraat, maar te weinig echt gedaan, volgens de deelnemers aan de workshop. Er is weliswaar grond beschikbaar, maar de grond is ook aantrekkelijk voor andere doeleinden en is zogezegd dure grond.
Bovendien is de onbekendheid met toepassingsmogelijkheden een belangrijk obstakel. Onbekend maakt onbemind. Dit geldt zeker ook voor vergunningverleners bij de gemeente. Biobased betekent soms ook een bewuste keuze voor een nieuwe aanpak. Ook dat vergt een cultuuromslag, waaronder bij de gemeente.
Ook de daagkracht van zelfbouwers is een mogelijk probleem. Een te lage bestedingsruimte maakt het toepassen van biobased bouwmaterialen bij zelfbouwers minder kansrijk.
Er lijkt behoefte aan een aantal proeftuinen in Almere zodat bovenstaande obstakels worden getackeld. En daarbij zijn ook goede ambassadeurs nodig, die ervoor kunnen gaan zorgen dat meer partijen, burgers, en zelfbouwers raken geïnteresseerd. Almere zou daarin als new-town en als toekomstige Floriade-expo daarin een voorbeeldfunctie kunnen gaan vervullen.
Maar volgens een deelnemer maakt het niet uit of het wel of niet in Almere gaat lukken. Volgens hem gaat het vooral om het maken van de juiste combinaties en de energie bij mensen. En dan kan het volgens hem overal lukken.
Volgende stap:
Als vervolg op de workshop zijn een aantal partijen bijeen gaan zitten en zij hebben tezamen de contouren voor een green deal verkend. Samenwerkende partijen daarbij zijn: Platform Duurzame Gebiedsontwikkeling, Natuur- en Milieufederatie Flevoland, OSA (Ontwikkelcentrum Stadslandbouw Almere), WUR en CAH-Almere. De komende maanden wordt bekeken of vervolgstappen mogelijk zijn, zoals een project gericht op het tijdelijk gebruiken van gronden voor biobased.